Özel Çalışma Grubu:

İkinci Dalga Arap İsyanlarında Siyasal İslam

Nisan 2019’da, 2011 Arap isyanlarının gecikmiş bir artçı şoku Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesini vurdu. Sekiz yıl sonra ve Arap isyanları sonrası siyasetinin tüm yeni dinamiklerine rağmen Ocak 2011’de olanlarla Nisan 2019’dan beri süregelen olaylar arasındaki benzerlikler aşikârdır. Sudan ve Cezayir’de verimsiz, yozlaşmış, otoriter rejimler karşısındaki geniş halk hareketleri askeriyeyi olaylara müdahale edip on yıllardır iktidarı tekelinde bulunduran eski otokrat liderleri yerinden etmeye zorladı. Bu sırada, eski devrim meydanlarındaki insanlar bir kez daha “hürriyet, barış ve adalet,” “halk rejimin devrilmesini istiyor,” “git git demektir” ve “artık yıkıl!” gibi Arap Baharı sloganlarını atıyor.

2 ve 11 Nisan 2019 tarihlerinde Cezayir Devlet Başkanı Abdülaziz Buteflika ile Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir koltuklarından indirildi. Bunun ardından bir rejim dönüşümü veya en azından iktidar değişimi süreci başladı. Birçok ulusal, bölgesel ve uluslararası aktör hâlihazırda bu dönüşümleri etkilemek ve iki ülkede ortaya çıkan rejimleri şekillendirmek için yarışıyor.

Bu özel çalışma grubunun konusu birinci dalga Arap isyanları sırasında önemli bir sosyo-politik aktör olan siyasal İslam’ın bu yeni dalgayı nasıl etkilediği ve ondan nasıl etkilendiği ile varsa siyasi yönelim, strateji ve davranışında ne gibi farklar olduğudur. Sudan ve Cezayir siyasal İslam hareketlerinin oldukça bölünmüş ve değişen siyasi duruşlara sahip olduğu göz önünde bulundurulduğunda bu kolay bir iş değildir. Dahası, Sudan’da muhalif bir meydan okuyucu değil devrilen iktidar partisi bir siyasal İslam hareketine mensuptu ki bu da yaygın dinamiği tersine çeviriyor. Bu ulusal karmaşıklıkların yanı sıra iki ülkedeki siyasal İslam hareketleri birinci dalgadan tamamen farklı bir bölgesel ve uluslararası bağlam ve daha karmaşık zorluklarla karşı karşıyadır.

Hedeflerine ulaşmak için bu özel çalışma grubu aşağıdaki temalar etrafında örgütlenecektir:

  1. Sudan ve Cezayir’de Süregelen Olayların Bağlama Oturtulması
  2. İkinci Dalga Arap İsyanlarının Temel Nedenlerinin İzlenmesi
  3. Otoriter Rejimin Dağılma Aşamasında Siyasal İslam
  4. Siyasal İslam Hareketlerinin Geçiş Döneminde Yollarını Nasıl Çizdiği.