Giriş
Sudan’ın 1956 yılında bağımsızlığını kazanmasından günümüze kadarki siyasi tarihi farklı özellik ve dinamikleri olan iki aşamaya ayrılabilir: İlk aşama 1956’dan 1989 askeri darbesine, ikinci aşama ise Ömer El-Beşir’in Haziran 1989’da başlayan iktidarının halk ayaklanmaları sonucu sona erdiği Nisan 2019’a kadar sürdü. İlk aşama birbirinin yerini alan sivil ve askeri dönemlere tanık oldu ama askeri diktatörlüğün açık bir baskınlığı vardı (Tablo 1). Ekim 1964 ve Nisan 1985’te askeri rejimlere son veren iki halk ayaklanması, felç edici siyasi mücadeleler ve yetersizlik yüzünden hızla çöken kısa ömürlü sivil hükümetlerin kurulmasına yol açmıştı.
Tablo 1: Sudan’da Hükümet Biçimleri | |
1956 – 1958 | DBP’den İsmail Ezheri ve UÜP’den Abdullah Halil’in başbakanlığında kurulan sivil hükümetler |
1958 – 1964 | Tümgeneral İbrahim Abbud liderliğinde kurulan askeri yönetim |
1964 – 1969 | UÜP öncülüğünde kurulan sivil hükümetler |
1969 – 1985 | Albay Cafer Nimeyri’nin askeri rejimi |
1986 – 1985 | General Abdurrahman Sivar Dahab liderliğindeki geçiş dönemi |
1986 – 1989 | UÜP’den Sadık Mehdi liderliğindeki sivil hükümetler |
1989 – 2019 | Ömer El-Beşir liderliğindeki askeri rejim |