ABD-BAE İlişkilerinde Değişen Güç Dengesi


Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) iktidar, Abu Dabi’nin Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed’in (MbZ) elinde toplanmasından itibaren MbZ ülkenin fiili lideri hâline geldi
Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) iktidar, Abu Dabi’nin Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed’in (MbZ) elinde toplanmasından itibaren MbZ ülkenin fiili lideri hâline geldi
Korona virüsü pandemisinin Körfez İşbirliği Konseyi’nde (KİK) yer alan hidrokarbon üreticileri üzerindeki olumsuz etkisi, Körfez enerji güvenliğinin odağını Körfez’deki petrol
Hükümetlerin COVID-19 salgınını yönetmedeki rolü, diğer önemli etkenlerle beraber her ülkede ortaya çıkan sonuçları belirlemektedir
Arap dünyası aynı tarihi, dili ve kültürü paylaşan ülkelerden ve topluluklardan oluşuyor. Arap ülkeleri aynı zamanda
Aralık 2018’de Muhammed Bouazizi’nin Tunus’un Sidi Bouzid kentinde kendisini ateşe vermesinin Arap İsyanlarını tetiklemesinden sekiz yıl sonra Sudan’ın kuzeydoğusunda yer alan Atbara kentinde yakıt ve ekmek isyanları başladı. Daha sonra, Arap İsyanlarının ikinci dalgası olarak adlandırılan olaylar kapsamında 2019 yılında halk ayaklanmaları yoğunlaşarak dört Arap cumhuriyetine daha sıçradı. Bu olaylar Cezayir ve Sudan Cumhurbaşkanları Abdulaziz Buteflika ile Ömer el-Beşir’in devrilmesi ve Lübnan Başbakanı Saad Hariri ile Iraklı mevkidaşı Adil Abdülmehdi’nin istifalarıyla sonuçlandı.
Sudan’ın 1956 yılında bağımsızlığını kazanmasından günümüze kadarki siyasi tarihi farklı özellik ve dinamikleri olan iki aşamaya ayrılabilir: İlk aşama 1956’dan 1989 askeri darbesine, ikinci aşama ise Ömer El-Beşir’in Haziran 1989’da başlayan iktidarının halk ayaklanmaları sonucu sona erdiği Nisan 2019’a kadar sürdü. İlk aşama birbirinin yerini alan sivil ve askeri dönemlere tanık oldu ama askeri diktatörlüğün açık bir baskınlığı vardı (Tablo 1). Ekim 1964 ve Nisan 1985’te askeri rejimlere son veren iki halk ayaklanması, felç edici siyasi mücadeleler ve yetersizlik yüzünden hızla çöken kısa ömürlü sivil hükümetlerin kurulmasına yol açmıştı.
Lübnan’daki hükümet karşıtı halk ayaklanması Hizbullah’a karşı köklü bir meydan okumaya neden oldu çünkü Hizbullah ve müttefikleri 2018’de elde ettikleri zaferlerin ardından parlamento ve hükümette kilit bir konuma gelmişti.
Lübnan ayaklanması, bir diğer adıyla 'Hirak'; 17 Ekim 2019 tarihinde, yolsuzluğun kaynağı ve aynı zamanda Lübnan'daki siyasi ve ekonomik krizlerin de sebebi olduğu gerekçesiyle mezhepçilikle mücadele ve ülkeyi yöneten siyasi sınıfın değiştirilmesi gibi taleplerin etrafında patlak verdi. Birtakım söylemsel kabullere rağmen Lübnan’daki siyasi partiler, halk ayaklanmaları ve halkın talepleri karşısında farklı yaklaşımlar sergiledi; Şii ikilisi
Ekim 2019’dan bu yana Irak’ta daha iyi yaşam koşulları, bölgesel ve küresel güçlere karşı bağımsızlık, yolsuzluğa son verilmesi ve nihayetinde ABD öncülüğündeki 2003 işgalinden sonra yerleşmiş siyasi sistemin tamamen ortadan kaldırılması gibi taleplerle kitlesel gösteriler yapıldı.
Ekim 2019'da Bağdat'ın merkezindeki Tahrir Meydanı'nda başlayan ve güneydeki Divaniye ve Nasıriye kentlerine kadar yayılan Irak protestoları, 2003 sonrası Irak siyasal sistemini domine eden ve daha önce siyaseten rakipsiz olan aktörleri derinden sarstı.